آپارتمان نشینی و قوانین مربوط به آسانسور؟

با گسترش روز افزون جمعیت و مهاجرت انسان‌ها به شهرها و کلان‌ شهرها، خانه‌ها تبدیل به آپارتمان‌های بلندی شده‌اند که افراد زیادی را در خود جای می‌دهند و هر چه جلوتر می‌رویم بر تعداد طبقات آنان افزوده می‌شود. یکی از مهم‌ترین لوازمی که در این روزها و با وجود این شکل از ساختمان‌ها، حل­ کننده بسیاری از مشکلات است، آسانسور است و توجه و آشنایی با قانون آسانسور بسیار مهم است.

به این نکته باید توجه شود که یکی از دلایل ساخته شدن برج‌های سر به فلک کشیده، همین آسانسورها هستند!  آسانسورها برای راحتی افراد ساکن در یک ساختمان تعبیه می‌شوند.

اما گاهی این وسیله مشکلاتی را ایجاد می‌کند و موجب اختلاف نظرهایی در میان ساکنان آپارتمان‌ها می‌شود. این مشکلات شامل اجازه نصب آسانسور، پرداخت هزینه‌های نصب و تعمیر آن، تأثیر بالا و پایین بودن طبقات بر آسانسور و تأثیر خالی یا دارای سکنه بودن یک واحد برای پرداخت شارژ مربوط به آسانسور می‌شود.

تأثیر طبقه بر پرداخت هزینه‌ها در قوانین استفاده از آسانسور

ممکن است برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که آیا ساکنین طبقه همکف و یا طبقه اول می‌توانند از پرداخت هزینه‌های آسانسور مانند هزینه نصب و تعبیه کردن آن و پرداخت شارژ و هزینه‌های تعمیر خودداری کنند؟

طبق ماده ۲۳ قانون تملک آپارتمان‌ها در مورد قوانین استفاده از آسانسور، اعتراض ساکنین طبقات همکف و یا اول مبنی بر عدم پرداخت هزینه‌های مربوط به آسانسور به علت استفاده نکردن از آن، قابل پذیرش نیست.

طبق ماده ۲۳ قانون تملک آپارتمان‌ها در مورد قوانین استفاده از آسانسور، اعتراض ساکنین طبقات همکف و یا اول مبنی بر عدم پرداخت هزینه‌های مربوط به آسانسور به علت استفاده نکردن از آن، قابل پذیرش نیست.

در ادامه مثالی برای روشن شدن بهتر مسئله امتناع از پرداخت شارژ توسط ساکنین طبقات همکف و یا اول می‌زنیم.

اگر در ساختمانی سه یا چهار طبقه، مالکین طبقه دوم و سوم (و چهارم در مورد ساختمان چهار طبقه)، قصد نصب آسانسور داشته باشند و مکانی هم برای تعبیه شدن آسانسور از پیش تعیین شده است، در صورت مخالفت ساکنین طبقه اول و طبقه همکف می‌توانند برای نصب آسانسور اقدام کنند.

طبق ماده چهارم قانون تملک آپارتمان‌ها، اگر مجموع مساحت طبقات بالایی یعنی طبقات دوم و سوم (و چهارم) از مساحت واحد طبقه اول و همکف بیشتر باشد، سایر مالکین می‌توانند به صورت قانونی حق‌السهم نصب آسانسور را به همراه خسارات احتمالی از مالکین معترض دریافت کنند.

تأثیر خالی بودن و عدم استفاده مکرر از واحد آپارتمان بر پرداخت شارژ در قانون آسانسور

ممکن است واحدی مسکونی یا تجاری به دلایل مختلفی مانند مسافرت، عدم حضور ساکنین در آن واحد و به اجاره نرفتن واحد، خالی بماند. در این هنگام ساکنین آپارتمان در رابطه با پرداخت شارژ ساختمان با مشکلات و ابهاماتی مواجه می‌شوند.

طبق ماده چهارم قانون تملک آپارتمان‌ها و قوانین آسانسور، پرداخت حق شارژ ساختمان‌ها به صورت ماهانه الزامی است و استفاده و عدم استفاده از آن تأثیری بر نحوه پرداخت و یا عدم پرداخت حق شارژ آپارتمان ندارد. حق شارژ ساختمان ربطی به حضور ساکنین در ساختمان ندارد و همه موظف به پرداخت هزینه‌های قسمت­­های مشترک هستند.

وظایف مدیر ساختمان در قانون آسانسور

مدیر ساختمان وظیفه دارد تمام ساختمان را در مقابل خطرات احتمالی بیمه کند. سهم هر یک از واحدها از حق بیمه، بر اساس ماده ۴ قانون تملک آپارتمان‌ها، توسط مدیر و متناسب با متراژ هر واحد تعیین می‌شود. مدیر وظیفه دارد برای جمع‌آوری شارژهای ماهیانه و هزینه‌های مقطعی اقدام کند و هزینه‌های مربوط به آسانسور (هزینه تعمیرات و …) و درج شده در قانون آسانسور هم در همین دسته می‌گنجد.

از محل درآمدها یا شارژ ساختمان هزینه‌های زیر قابل پرداخت است:

  • هزینه‌های برق عمومی که شامل برق آسانسور هم می‌شود.
  • هزینه‌های آب
  • هزینه‌های تعمیرات و نگهداری که شامل هزینه تعمیرات و نگهداری آسانسور هم می‌شود.
  • هزینه نگهداری از باغچه و زیباسازی
  • هزینه‌های مرتبط با سرایدار
  • هزینه‌های مرتبط با گاز
  • هزینه‌های لوازمی چون مواد شوینده، لامپ و … .

مدیر وظیفه دارد با شرکتی معتبر برای آسانسور ساختمان قرارداد منعقد کند تا تعمیرات و نگهداری از آسانسور را انجام دهند. بهتر است این قرارداد سالانه باشد.

مدیر موظف است لوازم حفظ و نگهداری آسانسور ساختمان را از محل درآمد شارژ ماهیانه تهیه کند. این لوازم شامل لوازم شوینده، لامپ و روغن برای روغن­کاری آسانسور می‌شود.­

جبران خسارت وارد شده به آسانسور

در صورتی که ساکنین یکی از واحدها و یا بستگانشان خسارتی به آسانسور و هر یک از اموال عمومی وارد کنند، آن واحد موظف است بر اساس تصمیمات مدیر ساختمان و قانون آسانسور در آپارتمان‌ها خسارت وارد شده را جبران کند.

تأثیر آسانسور بر افزایش قیمت واحدها

مسلماً هر چه امکانات یک ساختمان بیشتر باشد، قیمت آن نیز طبیعتاً بالا می‌رود؛ اما آیا این افزایش قیمت بر واحدهای همکف و یا زیرزمین و طبقه اول نیز اعمال می‌شود؟ بله اما باید توجه داشته باشید که این افزایش قیمت بیشتر بر طبقات بالاتر اعمال می‌شود و افزایش قیمت چندانی برای طبقات همکف، زیرزمین و طبقه اول ندارد.

نکاتی که در خرید و نصب آسانسور باید به آن­ها توجه شود

آسانسورهایی را انتخاب کنید که دارای سیستم برق اضطراری هستند؛ زیرا در صورت قطعی برق و سایر مشکلات، این آسانسورها از سیستم برق اضطراری استفاده می‌کنند و افرادی را که در اتاقک گیر افتاده‌اند، به نزدیکترین طبقه می‌برند و متوقف می‌شوند و پس از باز شدن درها، خاموش می‌شوند.

توجه داشته باشید آسانسورهایی که دارای زنگ خطر و تلفن اضطراری هستند، انتخاب بهتری برای خرید هستند.

یکی از سیستم‌های مهمی که به حفظ سلامت آسانسور در طولانی مدت کمک می‌کند، سیستم هشدار وزن اضافه است. در صورتی که آسانسور ساختمان شما به این سیستم مجهز باشد، اگر وزن اضافه‌ای وارد آسانسور شود، زنگ هشدار به صدا در می‌آید و در این صورت افراد هم نمی‌توانند تخلف کنند.

آیا دوربین برای داخل اتاقک آسانسور لازم است؟

این مورد کاملاً سلیقه‌ای است اما بهتر است اتاقک آسانسور مجهز به این سیستم باشد زیرا کنترل بسیاری از موارد راحت­­تر می‌شود. به وسیله این دوربین‌ها می‌توانید اعمال غیر مجازی همچون حمل بار غیر مجاز، تحمیل وزن اضافه و … را کنترل کنید و سرایدار و نگهبان می‌توانند طبق قوانین مربوط به آسانسور موارد را تذکر و گزارش دهند.

آسانسور‌ها هر چند وقت باید بازرسی شوند؟

آسانسورها بخشی حساس از ساختمان هستند و در صورت بی‌توجهی به مشکلات و هشدارهای سیستم آسانسور، ممکن است خطرات جدی را برای ساکنین ساختمان ایجاد کنند. به همین علت بررسی دائمی وضعیت آسانسورها در آپارتمان‌ها مسئله­­ ای ضروری است و توجه به امنیت آن بسیار مهم است. بررسی وضعیت این بخش از ساختمان‌ها باید به صورت دوره‌ای و منظم انجام شود.

مسئله نگهداری و جلوگیری از آسیب‌های این بخش از ساختمان آن قدر مهم است که در مقررات ملی ساختمان‌ها بخشی برای نگهداری و مراقبت از آسانسورها وجود دارد. در این قانون آمده است که مالکان ساختمان و نماینده قانونی آن‌ها که می‌تواند مدیر ساختمان باشد، وظیفه دارند ماهی یک بار، همه قطعات مربوط به آسانسور را بررسی کنند.

در مقررات ملی آپارتمان‌ها در مورد قانون آسانسور ذکر شده است که هر سال باید آسانسورها کامل و با جزییات بررسی شوند. به این معنی که دستگاه خاموش شود و از بازرس و مهندس متخصص برای بررسی تمام و کمال آن استفاده کرد.

بازرس‌های متخصص همه نکات را در بررسی آسانسورها مورد توجه قرار می‌دهند. از جمله نکاتی که آنان رعایت می‌کنند ثبت تمام مشاهدات و تحویل آنان به مدیر ساختمان است. مدیر نیز می‌تواند موارد ثبت شده توسط متخصص و مهندس آسانسور را به صورت کتبی و رسمی به ساکنین آپارتمان ابلاغ کند تا در صورت وجود مشکلات، برای حل آنان هر چه سریع‌ تر اقدام کنند و از بروز خطرات جانی و مالی غیر قابل جبران جلوگیری کنند.

تعیین حق شارژ ماهیانه آسانسور

شارژ ماهیانه می‌تواند به روش‌های مختلفی تعیین شود. یکی از روش‌ها، روش قانونی است که در آن پرداخت شارژ برای همه یکسان است و روشی دیگر، روش قراردادی است؛ به گونه‌ای که ساکنین آپارتمان با برگزاری جلسه در رابطه با نحوه تقسیم شارژ تصمیم می‌گیرند و ممکن است در رابطه با آسانسور، حق شارژ طبقات اول و همکف را نصف کنند و قوانین خاصی را در میان خود تعیین کنند.

اگر پرداخت شارژ و هزینه‌های ساختمان به صورت کلی اخذ می‌شود، همه ساکنین موظف هستند تا این هزینه‌ها را پرداخت کنند، اما در صورتی که هزینه‌های ساختمان به صورت تفکیک شده محاسبه می‌شود، ساکنین می‌توانند در خصوص پرداخت یا عدم پرداخت برخی از موارد در مورد ساکنینی که استفاده‌ای از امکاناتی که هزینه برایشان پرداخت می‌شود، ندارند، تجدید نظر کنند.

نصب آسانسور در آپارتمان و واحد‌های اختصاصی

اگر ساختمانی دارای واحدهای اختصاصی است و ساکنین واحدهای اختصاصی بخواهند آسانسور نصب کنند، با اطلاع به مدیر ساختمان می‌توانند برای نصب آسانسور در آپارتمان و واحدهای اختصاصی اقدام کنند و برای این کار نیازی به کسب رضایت سایر ساکنین و مالکین ندارند. رضایت در صورتی لازم است که اقدام آن­­ها موجب مزاحمت برای سایرین شود.

قوانین آسانسور برای ساختمان‌های قدیمی

ساختمان‌های قدیمی در برابر قانون آسانسور به دو دسته تقسیم می‌شوند:

  • ساختمان‌هایی که از قبل محلی برای نصب آسانسور قرار داده‌اند.
  • ساختمان‌هایی که محلی برای نصب آسانسور ندارند.

در ساختمان‌های گروه اول، مشکلات زیادی برای نصب آسانسور وجود ندارد و اگر هم بحثی ایجاد شود بر سر مسائل مادی و هزینه‌ها است. در صورتی که در ساختمان‌های گروه دوم مسائل اساسی‌تر است، زیرا از قبل محلی برای آسانسور تعبیه نشده است. و به همین علت اگر برخی از ساکنین قصد نصب آسانسور داشته باشند، برای تعیین محل نصب باید از قسمت مشاع و یا بخشی از واحدها استفاده کنند. در این صورت ممکن است ساکنین طبقه اول و همکف برای نصب آسانسور راضی نشوند.

کارشناسان برای نصب آسانسور در ساختمان‌هایی که محل تعبیه آسانسور ندارند، موقعیت ساختمان را با دقت بررسی می‌کنند و هزینه‌های نصب آسانسور با جزییات بررسی می‌شود و پس از آن، ساکنین می‌توانند برای نصب آسانسور، تصمیم‌گیری کنند.

امکان حمل بار و یا اسباب‌کشی با آسانسور

اگر آسانسور به منظور حمل بار و جابه جایی وسایل تعبیه نشده است، نباید از آن برای این کار استفاده شود. ساختار آسانسورهای مخصوص حمل بار با ساختار آسانسورهای نفربر متفاوت است. برخی افراد با توجه به ظرفیت هر آسانسور، از آن برای حمل بار استفاده می‌کنند و وزن تعیین شده را با وسایل می‌سنجند، در صورتی که طبق قانون آسانسور و ماده 56، اسباب‌کشی با آسانسور که مخصوص حمل و نقل انسان است، ممنوع است و ممکن است خساراتی را چه به صورت آنی و چه در درازمدت بر این وسیله عمومی وارد کند.

طبق قانون آسانسور و ماده 56، اسباب‌ کشی با آسانسور که مخصوص حمل و نقل انسان است، ممنوع است و ممکن است خساراتی را چه به صورت آنی و چه در درازمدت بر این وسیله عمومی وارد کند.

سخن آخر

در قوانین مربوط به ساختمان آمده است که برای آپارتمان‌هایی که بیشتر از سه طبقه دارند باید آسانسور نصب شود. اما ساختمان‌هایی هم هستند که چهار طبقه و یا کمتر از چهار طبقه دارند و ساکنین به آسانسور نیازمند می‌شوند. اصولا در این موارد اختلافاتی به وجود می‌آید. برای همه اختلافاتی که ممکن است در یک آپارتمان ایجاد شود، قوانینی تعیین شده است. آسانسور نیز بخشی است که قانون به صورت کامل در رابطه با آن توضیح داده است.

بنابراین در صورت بروز مشکلاتی در این زمینه، ساکنان می‌توانند به قانون مراجعه کنند. اما بهتر است مواردی که با گفتگو قابل حل هستند، در میان ساکنان و در ساختمانشان بماند و خودشان مسائل کوچک را حل و فصل کنند.

در روابط همسایگی و زندگی در یک مکان مشترک، بهتر است تعاون و همکاری وجود داشته باشد. پسندیده است اگر افرادی که مسئله دیگر ساکنین را نمی‌توانند درک کنند، خود را در موقعیت آنان تصور کنند و موقعیت و مشکل سایرین را از دید آنان بسنجند.

در مورد آسانسور، کافی است ساکنین طبقات پایین که مشکلات رفت و آمد از پله‌ها را ندارند، خود را جای ساکنین طبقات بالاتر بگذارند. آن وقت متوجه سختی همسایگانشان می‌شوند و بهتر است راه همکاری در پیش گیرند.

 جمع‌بندی

در نهایت به برخی نکات مهمی که در این نوشته به آن پرداخته شد اشاره می‌کنیم:

  • هزینه‌های مربوط به آسانسور متوجه تمام طبقات ساختمان است.
  • حق شارژ ساختمان ربطی به حضور ساکنین در ساختمان ندارد.
  • مدیر ساختمان وظیفه دارد تمام ساختمان جمله آسانسور را در مقابل خطرات احتمالی بیمه کند.
  • خسارت‌های متعددی ممکن است متوجه آسانسور شود که با بررسی مداوم و تعمیرات مناسب می‌توان از آن‌ها پیشگیری کرد.
  • برای خرید و نصب آسانسور باید از شرکت‌هایی کمک گرفت که توسط سازمان استاندارد ایران تأیید شده‌اند.
  • تاثیر شماره واحد یا طبقه در پرداخت شارژ مربوط به آسانسور با تصمیم‌گیری اعضای ساختمان و هیئت مدیره مشخص می‌شود.
  • وجود آسانسور در ساختمان بر قیمت طبقات مختلف تاثیرگذار است.
  • وجود دوربین در داخل کابین آسانسور روشی برای تضمین امنیت آن است.
  • ساختمان‌های قدیمی برای نصب آسانسور به بررسی کارشناسی نیاز دارند.