پدیده آسانسور مثل سایر پدیده های وارداتی، اول خودش آمد و بعد برای وارد کردن فرهنگ استفاده از آن تلاش شد.

فرهنگستان زبان هم سال ها بعد از ورود این پدیده به تکاپو افتاد تا نامی ایرانی برای آن انتخاب یا به عبارت بهتر، انتصاب کند. لیکن همچنان فرهنگ استفاده از آسانسور معضل مراکز مسکونی، اداری و خدماتی است؛ موضوعی که در مواقعی، ایمنی آسانسورها را نشانه می گیرد.

ایمنی در آسانسور امروزه دیگر یک اجبار است. مواردی باید در آسانسورها رعایت شود تا ایمنی سرنشینان تامین شود؛ مواردی مانند سیستم تهویه مطبوع، زنگ خطر، تلفن یا سیستمی برای ارتباط با اتاق فرمان، کپسول آتش نشانی، ترمز و...مربوط به سازندگان است ولی مواردی هم مربوط به استفاده کنندگان است که باید مورد توجه قرار گیرند.

به چند مورد اشاره می کنیم:

آسانسور راننده یا خلبان ندارد و به صورت شبانه روزی آماده کار می باشد. مسافرین بیرون آسانسور فرمان احضار می دهند و مبدا و مقصد را مشخص می نمایند و در زمان مناسب پاسخ می دهد بنابراین فشارهای مجدد بر روی دکمه های احضار کابین کاری بیهوده است مسافرین درون کابین فرمان حرکت می دهند و مقصد را مشخص می نمایند این وسیله قادر به شناسایی مسافرین از نظر سن، قد، مونث و یا مذکر و بیمار یا سالم بودن و میزان وزن دقیق مسافرین نمی باشد لذا در پاره ای از موارد به وسیله بسیار خطرناکی تبدیل می شود دکمه های فرمان در محلی نصب شده است که کودکان کمتر از هفت سال قادر به احضار و صدور فرمان نباشند ولی همواره باید به خاطر بسپاریم که هرگز کودکان به تنهایی نباید از این وسیله استفاده نمایند با ایجاد شرایط مناسب فضای بازی و گاهی مذاکره دست جمعی با کودکان و نوجوانان باید به صورت جدی و کامل از بازی با آسانسور جلوگیری نماییم در هنگام استفاده از آسانسور حتما باید به ظرفیت نهائی آن توجه شود.

ظرفیت ها معمولا 4، 6، 8، 10، 12، 15، 18، 20 و ...می باشند که باید بر روی پلاک مشخصات در کابین نصب باشد معمولا کابین آسانسور به صورتی طراحی و ساخته می شود که حداکثر ظرفیت به سختی در آن جا شوند زیرا استفاده خارج از ظرفیت خطرات بسیار جدی در بر دارد که قابل قیاس با انواع خودروها و وسایل دیگر نیست اصولا آسانسور باید مجهز به سیستم آعلام ظرفیت مجاز و غیر مجاز باشد ولی رعایت ظرفیت آسانسور توسط مصرف کنندگان در اولویت قرار دارد.

هرگز در هنگام وارد شدن به کابین آسانسور در حال گفتگو به صورت عقب یا از پهلو اقدام ننمایید همواره در هنگام ورود به کابین آسانسور از وجود کابین در مقابل خود مطمئن شوید و رو به کابین وارد شوید. روش های ساده اطمینان از وجود روشنایی کابین دیدن تصویر خود در آینه کابین و مشاهده افراد درون کابین است در اوقاتی که ساختمان خلوت است حتی الامکان به تنهایی از آسانسور استفاده ننمایید. اگر زمانی در آسانسور محبوس شدید هرگز خوف نکنید و نهراسید اول بر ترس خود غالب شوید و کنترل منطقی خود را به دست آورید سپس دست به اقدامات زیر بزنید زنگ خطر آسانسور را به صدا در آورید تا برای کمک و خارج نمودن شما از بیرون اقدام نمایند اگر در کابین تلفن نصب است از آن برای درخواست کمک استفاده نمایید اگر هیچ یک از این دو نبود ضمن حفظ خونسردی از تلفن همراه خود استفاده نمائید در غیر این صورت با صدای بلند ولی خونسرد مکررا درخواست کمک نمائید.

نکات مهم

۱- در هنگام استفاده از آسانسور حتما باید به ظرفیت نهائی آن توجه شود، که باید بر روی پلاک مشخصات، در کابین نصب باشد. اصولا آسانسور باید مجهز به سیستم هشدار ظرفیت مجاز و غیر مجاز باشد.

۲- هرگز در حال گفتگو، به صورت عقب یا از پهلو به کابین آسانسور وارد نشوید. همواره هنگام ورود به کابین آسانسور، از وجود کابین در مقابل خود مطمئن شوید و رو به کابین وارد شوید. از روشهای اطمینان از وجود کابین، دیدن تصویر خود در آینه کابین و مشاهده افراد در کابین است.

۳- اگر زمانی در آسانسور محبوس شدید هرگز نترسید، اول بر ترس خود غالب شوید و کنترل خود را به دست آورید، سپس دست به اقدامات زیر بزنید: زنگ خطر آسانسور را به صدا در آورید، اگر در کابین تلفن نصب است از آن یا از تلفن همراه خود برای درخواست کمک استفاده نمایید، در غیر اینصورت با صدای بلند ولی خونسرد مکررا درخواست کمک کنید.

بدانید به کدام طبقه می‌خواهید بروید

• دکمه فراخوان آسانسور مربوط به جهتی که می‌خواهید بروید (بالا یا پایین) را یک بار فشار دهید.
• به علائم آسانسور که رسیدن به طبقه مورد نظر شما را اعلام می‌کند توجه داشته باشید.
• از وضعیت سلامتی خود که ممکن است باعث حادثه و یا به زمین افتادن شود آگاه باشید.
• بلافاصله از درهای آسانسور دور بایستید و برای خروج مسافران آسانسور کنار بایستید و راه باز کنید.
• اگر کابین آسانسور که در حال رسیدن است پر است، سوار نشوید و منتظر دفعه بعد بمانید.
• سعی نکنید به زور وارد آسانسور شوید یا مانع بستن در شوید، منتظر کابین بعدی بمانید.
• در حوادث آتش‌سوزی یا مسائل دیگری که ممکن است منجر به اختلال در سیستم برقی ساختمان شود از پله‌ها استفاده کنید.

هنگام سوارشدن در آسانسور

• اجازه دهید مسافران از آسانسور خارج شوند سپس شما سوار شوید.
• حواستان به جلوی پایتان باشد. ممکن است کابین آسانسور کاملاً هم‌ سطح طبقه قرار نگرفته باشد (حتی ممکن است خیلی پایین تر یا بالاتر از طبقه باشد و اگر مراقب نباشید ممکن است به زمین بخورید).
• از درها فاصله بگیرید و مراقب لباس‌هایتان باشید.
• کودکان و حیواناتتان را محکم نگه‌ دارید.
• هنگام رسیدن آسانسور باید مسافران نزدیکتر به در ابتدا وارد آسانسور شوند.
• در صورتی که باید در باز بماند، دکمه باز شدن در را فشار دهید و نگه‌ دارید یا از کسی بخواهید دکمه را برای شما فشار دهد.
• هرگز سعی نکنید جلوی بسته شدن در را بگیرید، منتظر دفعه بعد بمانید.
• همین که سوار شدید سریعاً دکمه طبقه مورد نظر خود را فشار دهید (در آسانسورهایی که دارای سیستم کنترل مقصد ( destination dispatch ) هستند نیازی به این کار نیست) و به انتهای کابین بروید تا برای افراد دیگر فضای کافی باشد.

هنگام حرکت آسانسور

• دستگیره کناری را در صورتی که ممکن است، بگیرید.
• در صورت امکان نزدیک به دیوار کابین آسانسور بایستید.
• به علائم و اعلام طبقات توجه کنید.
• اگر درها هنگام توقف آسانسور باز نمی‌شوند، دکمه باز کردن در را فشار دهید.

هنگام خروج از آسانسور

• فوراً در طبقه مورد نظر پیاده شوید. منتظر افراد پشت سرتان نشوید.
• افرادی را که جلوی شما قرار دارند هنگام خروج هل ندهید.
• به جلوی پایتان نگاه کنید، ممکن است کابین کاملاً هم سطح با طبقات نایستاده باشد.

در موارد اضطراری آسانسور

• اگر کابین بین طبقات توقف کرد، وحشت نکنید، هوای زیادی در آسانسور وجود دارد.
• هرگز از آسانسوری که متوقف‌ شده بالا نروید.
• از دکمه کمک یا زنگ (آلارم)، تلفن یا ارتباط داخلی برای کمک گرفتن استفاده کنید.
• مهم‌تر از همه این که منتظر رسیدن کمک مناسب باشید و هرگز سعی نکنید آسانسوری که به صورت غیر معمول توقف کرده، ترک کنید.
• در موارد مشکلات برق، روشنایی اضطراری روشن می‌شوند.

اگر در آسانسور گیر کرده‌اید:

1- دکمه باز کردن در را فشار دهید.

• اگر نزدیک به طبقه باشید در باز می‌شود. شما می‌توانید به آرامی و با دقت از آسانسور بیرون بروید. حتماً هنگام بیرون رفتن جلوی پای خود را نگاه کنید چون ممکن است آسانسور هم سطح با طبقه قرار نگرفته باشد.

2- آرام باشید.

• اگر در باز نمی‌شود، باز هم جای شما مطمئن و بی‌خطر است. سعی نکنید از آسانسور خارج شوید. منتظر باشید افراد آموزش‌ دیده برای کمک برسند. حتی اگر دمای هوا بالا باشد باز هم هوای زیادی در داخل کابین و آسانسور در جریان است.
  

3- دکمه آلارم یا کمک را فشار دهید و از سیستم ارتباط داخلی در صورت وجود، استفاده کنید.

• دکمه آلارم با شکل زنگ را فشار دهید و منتظر بمانید کسی به کمک شما بیاید.
• در آسانسورهای جدید یک دکمه تلفن به جای دکمه آلارم وجود دارد. وقتی آن را فشار دهید، با بخشی که مسئول خرابی آسانسور است ارتباط برقرار می‌شود (مثلاً شرکت آسانسور)، این کار محل دقیق ساختمان و آسانسوری را که در آن قرار دارید در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.
• برخی از آسانسورها، تلفن یا سیستم بلندگوی دو طرفه دارند که با استفاده از آن، بین شما و ساختمان یا افراد مربوطه (تکنسین آسانسور، سرویس‌کار و ...) ارتباط برقرار می‌شود. اگر نمی‌توانید چیزی بشنوید یا تلفن کار نمی‌کند، نگران نشوید برخی از تلفن‌ها تنها برای دریافت تلفن طراحی‌ شده‌اند. افراد آموزش‌دیده وقتی به ساختمان می‌رسند تماس می‌گیرند.

4- آرام باشید و سعی نکنید خود را از آسانسور خارج کنید.

• هرگز سعی نکنید از آسانسوری که به صورت غیرمعمول متوقف‌ شده خارج شوید. این کار بسیار خطرناک است. همیشه منتظر رسیدن افراد آموزش‌دیده باشید.
• بهترین کاری که در این شرایط می‌توانید انجام دهید این است که آرام و راحت باشید و منتظر کمک بمانید.
• ممکن است شرایط شما راحت نباشد، اما در کابین ایمن هستید.